Được ngư dân tôn xưng là vua của các loài cua, cua huỳnh đế là đặc sản của vùng biển Phú Yên. Cua huỳnh đế to bằng bàn tay xòe, mình khum tròn nhìn giống con bọ khổng lồ hay có con hình dáng như loài rùa, đầu cua hơi chúi xuống, có màu đỏ hồng, mai hình vuông, càng và que ngắn, đầu cua dài và có nhiều râu.

Cua huỳnh đế có hình dáng rất độc đáo: mai như rùa màu đỏ, đuôi nhỏ như tôm và cái đầu to như con tôm te

Ở Việt Nam, cua huỳnh đế có nhiều ở vùng biển miền Trung như Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa và Bình Thuận.

Cua huỳnh đế chỉ sống ở vùng biển sạch có đáy cát vàng và nguồn nước trong xanh. Ở Việt Nam, cua huỳnh đế có ở các vùng biển Bình Định, Phú Yên, Bình Thuận, Quảng Ngãi, Khánh Hòa. Mùa xuân là thời điểm cua huỳnh đế rộ nhất, khoảng từ tháng 12 đến tháng 3 âm lịch. Những con cua huỳnh đế sống ở vùng biển nước sâu khá to, thường có trọng lượng hơn 1kg.

Cua huỳnh đế thường sống ở xa bờ, vùng biển sạch, nước sâu, nơi có đáy cát vàng và nguồn nước trong xanh. Mùa khai thác loại cua huynh đế ở nước ta kéo dài từ tháng chạp âm lịch đến tháng tư năm sau.

Nhìn vỏ ngoài của huỳnh đế đã thấy ấn tượng rồi nhưng khi ăn mới hiểu vì sao loài cua này được tôn là vua của loài cua, bởi thịt cua huỳnh đế thơm ngon, thớ thịt săn chắc, bổ dưỡng với độ đạm cao.

Về Phú Yên, bạn có thể tìm thấy cua huỳnh đế được bán ở nhiều quán hàng. Cua huỳnh đế được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau đều mang đến ấn tượng khó quên. Cua huỳnh đế rửa sạch, tách mai, chặt ra từng miếng nhỏ rồi om mặn ăn với cơm là món ăn khá bình dị.

Cua huỳnh đế là loài cua giàu giá trị dinh dưỡng, trong đó có chất đạm, chất béo, chất xơ, canxi, phốt pho, nhiều vitamin và yếu tố vi lượng khác.

Cũng có thể luộc cua, lấy thịt, ướp gia vị rồi chao dầu để nấu cháo. Nồi cháo cua huỳnh đế ngon phải có lớp mỡ hành vàng sánh ở trên, lẫn với nước gạch màu đỏ cùng những thớ thịt màu trắng của cua.

Nhưng có lẽ món ăn hấp dẫn và giúp cảm nhận được hết độ ngon của cua huỳnh đế có lẽ là món cua hấp chấm muối ớt. Thịt cua săn chắc, trắng muốt chấm cùng muối hột dược giã chung với ớt xanh cùng chút bột ngọt sẽ quyến rũ bất cứ ai và mới hiểu lý do mà từ thời xưa, loài cua này đã là món ăn được vua chúa yêu thích, độ ngon được sánh ngang với cá tuyết đen hay cá hồi đỏ.